فرشینهٔ دستبافت، هنری اصیل، ماندگار و ارزشمند است که در طول سالها جایگاه ویژهای در خانههای ایرانی داشته است. این نوع فرش، به دلیل استفاده از الیاف طبیعی، رنگهای گیاهی و ظرافت در بافت، از ماندگارترین و زیباترین زیراندازهای دنیا محسوب میشود. با این حال، دوام و زیبایی فرشینهٔ دستبافت تنها در زمان خرید معنا پیدا نمیکند؛ بلکه نحوهٔ نگهداری، نظافت و شستوشوی فرشینه دستبافت است که میتواند سالهای طولانی کیفیت محصول را حفظ کند و از هرگونه آسیب مانند کمرنگ شدن، تغییر حالت الیاف، پوسیدگی یا آلودگیهای عمیق جلوگیری نماید.
بسیاری از افراد به دلیل ناآگاهی از روشهای صحیح نگهداری و شستوشو، ناخواسته به فرشینهٔ دستبافت خود آسیب میزنند؛ برای نمونه، استفاده از شویندهٔ قوی، پهن کردن فرش زیر نور مستقیم آفتاب، یا کشیدن جاروبرقی با فشار زیاد میتواند در طول زمان صدماتی جدی ایجاد کند.
در این مقاله، تلاش کردهایم به شکل کامل، دقیق و مرحلهبهمرحله به شما آموزش دهیم که چگونه از فرشینهٔ دستبافت خود نگهداری کنید، چگونه آن را جارو کنید، چگونه لکهها را تمیز کنید و در نهایت، چه نکاتی را هنگام شستوشو رعایت کنید تا کمترین آسیب ایجاد شود. این مطلب به گونهای تنظیم شده است که برای تمام دارندگان فرشینهٔ دستبافت، چه در خانه و چه در محل کار، راهنمایی کاربردی و قابلاستفاده باشد.

عوامل مؤثر بر سلامت و دوام فرشینهٔ دستبافت
هنگام شستوشوی فرشینه دستبافت باید به برخی نکات توجه کنید تا دوام فرشینه شما کم نشود. این موارد نه تنها باید درمورد فرشینه دستبافت رعایت شوند، بلکه در رابطه با فرشینه مدرن یا ماشینی نیز اهمیت زیادی دارند
جنس الیاف و اهمیت آن در نگهداری
فرشینهٔ دستبافت معمولاً از پشم طبیعی، نخ پنبه یا ابریشم تهیه میشود. هرکدام از این الیاف ویژگیهای خاصی دارند که بر نحوهٔ نگهداری تأثیر مستقیم میگذارند.
مثلاً الیاف پشمی به دلیل خاصیت ارتجاعی و استحکام بالا، نسبت به الیاف مصنوعی مقاومت بیشتری دارند اما در برابر رطوبت و نور شدید آسیبپذیرند. الیاف ابریشمی ظریفتر و حساستر بوده و به مراقبت خاصتری نیاز دارند. جنس تار و پود نیز در مقاومت و انعطافپذیری فرشینه نقش مهمی دارد.
رطوبت محیط و تأثیر آن بر دوام فرش
وجود رطوبت بیش از حد باعث رشد قارچ و کپک در الیاف فرش میشود. محیطهای نمناک مانند زیرزمینها بهترین مکان برای ایجاد پوسیدگی در تار و پود فرشینهٔ دستبافت هستند. نگهداری فرش در محیطی خشک، با تهویهٔ مناسب و به دور از رطوبت، از الزامات اساسی است.
نور مستقیم خورشید
نور شدید خورشید، بهویژه اگر به شکل مستقیم و مداوم بر سطح فرش بتابد، به مرور موجب کمرنگ شدن الگوها و تخریب الیاف میشود. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است فرش را در بخشی از خانه پهن کنید که نور مستقیم به آن نتابد، یا از پردههای ضخیم و محافظ استفاده کنید.
روش صحیح جارو کردن فرشینهٔ دستبافت
به جز شستوشوی فرشینه دستبافت، جارو زدن آن نیز اصولی دارد. دقت کنید که موارد زیر را حتماً رعایت کنید.
نحوه جارو کردن اصولی و بدون آسیب
جارو کردن یکی از مهمترین مراحل نگهداری فرشینهٔ دستبافت است. بسیاری از آسیبهای سطحی، مثل پرزدهی یا کشیدگی الیاف، به دلیل جارو کشیدن نادرست رخ میدهد. هنگام جارو کردن، باید از سری استاندارد جاروبرقی استفاده کنید و سطح فرش را با دور متوسط جارو بکشید.
جارو کشیدن باید در جهت خواب فرش انجام شود تا از بالا آمدن الیاف جلوگیری کند. اگر جارو زدن خلاف جهت خواب فرش انجام گردد، باعث سایش و فرسودگی الیاف میشود.
جارو نکشیدن بخشهای ریشه
ریشهها حساسترین بخش فرشینه هستند. هنگام جارو زدن، هرگز نباید سری جاروبرقی را روی ریشهها قرار دهید. این قسمت باید با یک برس نرم یا دست، آرام مرتب شود.
چرخاندن فرشینه برای جلوگیری از فرسودگی یکطرفه
به جز شستوشوی فرشینه دستبافت، نکات ریز و کلیدی زیادی برای جلوگیری از آسیب فرشینه دست بافت وجود دارد. این مورد را حتماً برای فرشینه در محل های پر تردد مانند فرشینه کودک نیز رعایت کنید.
اهمیت جابهجایی دورهای فرش
اگر فرش همیشه در یک موقعیت و یک جهت قرار گیرد، بخشهایی از آن که در مسیر رفتوآمد هستند، سریعتر دچار فرسودگی میشوند. برای جلوگیری از این مشکل، هر سه ماه یک بار فرشینه را بچرخانید تا فشار و سایش بهطور یکنواخت تقسیم شود.
جلوگیری از موجافتادگی
چرخاندن و جابهجایی فرش مانع ایجاد موج یا چین در ساختار آن میشود. این کار همچنین از نشست گردوغبار در یک بخش جلوگیری میکند.
لکهزدایی فرشینهٔ دستبافت بدون آسیب
در شستوشوی فرشینه دستبافت، مهمترین نکته لکه زدایی است که اگر اصولی انجام شود، فرشینه شما تا سالها عمر میکند.
عکسالعمل سریع هنگام ایجاد لکه
اولین و مهمترین نکته در لکهبرداری، سرعت عمل است. هرچه لکه تازهتر باشد، امکان پاک شدن آن بیشتر است. بهمحض ایجاد لکه، باید با دستمال بدون پرز، مایع سطحی را بدون مالش از روی الیاف بردارید.
نکات مهم هنگام استفاده از شوینده
شویندههایی مانند وایتکس، پودر لباسشویی یا مواد اسیدی، بهشدت به الیاف طبیعی آسیب میرسانند. برای لکهبرداری فرشینهٔ دستبافت باید از محلول ملایم آب ولرم و مقدار کمی صابون طبیعی استفاده شود. امتحان کردن مادهٔ شوینده روی یک نقطهٔ کوچک و پنهان قبل از استفادهٔ کامل نیز ضروری است.
تمیز کردن لکههای چربی
برخی لکههای چرب سختتر از سایر لکهها پاک میشوند. برای این نوع لکهها، ابتدا باید با دستمال خشک، چربی اضافی را بردارید. سپس از پودر ملایم مانند نشاستهٔ ذرت روی لکه استفاده کنید تا چربی را جذب کند. پس از چند ساعت، پودر را جارو کنید و سپس با محلول ملایم، سطح را تمیز نمایید.
رفع بوی نامطبوع فرشینهٔ دستبافت
در شستوشوی فرشینه دستبافت، رفع بوی بد فرشینه به سبکی صحیح نیز، اهمیت زیادی دارد. هرچند اگر یک فرشینه آشپزخانه دارید، موارد زیر را باید بیشتر جدی بگیرید.
قرارگیری در جریان هوا
اگر فرشینه بوی نامطبوع دارد، بهترین راه قرار دادن آن در فضای باز اما سایهدار است. جریان هوا بدون نور مستقیم خورشید، بهترین کمک برای رفع بو است.
استفاده از جوششیرین
پاشیدن مقدار کمی جوششیرین روی سطح فرش و جمعآوری آن پس از چند ساعت میتواند بوی محیط، رطوبت یا مواد غذایی را کاهش دهد.
روش صحیح شستوشوی فرشینهٔ دستبافت بدون آسیب
زمان مناسب برای شستوشو
شستوشوی بیش از حد، یکی از دلایل اصلی کاهش عمر فرشینه است. بهتر است فرش را فقط در صورت نیاز و معمولاً سالی یکبار بشویید.
اگر فرش در محلی قرار دارد که رفتوآمد زیاد است، شستوشوی دو بار در سال میتواند مناسب باشد.
استفاده از آب ولرم
آب داغ الیاف را تضعیف و رنگها را کدر میکند. آب بسیار سرد نیز باعث سفت شدن پشم و کاهش لطافت سطح فرش میشود. در این صورت آب ولرم بهترین انتخاب برای شستوشوی الیاف دستبافت است.
انتخاب شویندهٔ مناسب
برای شستوشوی فرشینهٔ دستبافت، باید از صابون طبیعی، شامپوی مخصوص فرشهای پشمی یا محلولهای ملایم استفاده شود. شویندههای صنعتی، قلیایی و حاوی سفیدکننده، به مرور باعث تخریب رنگ و بافت فرش خواهند شد.
نحوه صحیح شستوشوی سطحی
شستوشوی سطحی برای مواقعی مناسب است که فرش بیش از حد کثیف نشده باشد. در این روش، تنها سطح فرش با محلول ملایم و اسفنج نرم تمیز میشود و نیازی به خیس شدن کامل فرش نیست.
راهنمای شستوشوی کامل
اگر فرش نیاز به شستوشوی عمیق دارد، باید آن را در محیط مناسب و با رعایت اصول زیر شستوشو دهید:
– فرش باید روی سطح شیبدار یا میز شستوشو قرار گیرد.
– از چنگ زدن، فشار زیاد یا برس زبر استفاده نشود.
– پس از شستوشو، آب اضافی با حرکت آرام و یکنواخت خارج شود.
خشک کردن صحیح
خشککردن اشتباه بیش از شستوشو به فرش آسیب میزند.
برای خشک کردن اصولی:
– فرش را در سایه و محیط دارای جریان هوا پهن کنید.
– از آویزان کردن فرش خودداری نمایید، زیرا وزن آب باعث کشیدگی تار و پود میشود.
– هرگز فرش را زیر نور مستقیم آفتاب قرار ندهید.
جلوگیری از آسیبهای رایج در فرشینهٔ دستبافت
در هنگام شستوشوی فرشینه دستبافت، برخی صدمات رایج هستند که با رعایت موارد زیر میتوان از آنها جلوگیری کرد.
پوسیدگی
پوسیدگی معمولاً ناشی از رطوبت، شستوشوی غیر اصولی یا قرار گرفتن فرش روی سطوح نمناک است. برای جلوگیری، باید همیشه سطح زیر فرش خشک باشد.
کمرنگ شدن
کمرنگ شدن نتیجهٔ نور خورشید، حرارت زیاد یا شویندهٔ نامناسب است. پوششدهی پنجرهها و استفاده از شویندهٔ ملایم، بهترین راه محافظت از رنگهای طبیعی است.
خوردگی و ساییدگی
رفتوآمد زیاد روی یک نقطه باعث خوردگی موضعی میشود. استفاده از زیرانداز استاندارد و چرخاندن دورهای فرش از این آسیب جلوگیری میکند.
نگهداری فرشینهٔ دستبافت در زمان جمع کردن یا جابهجایی
روش صحیح لوله کردن
برای جمع کردن فرش، باید آن را رول کنید نه تا بزنید. تا زدگی فرش باعث شکستگی الیاف خواهد شد.
جلوگیری از نفوذ حشرات
برای جلوگیری از بیدزدگی، فرشینه را باید در محیط خشک، بدون رطوبت و با تهویهٔ مناسب قرار دهید. استفاده از قرصهای ضد بید نیز در صورت تهویهٔ کافی توصیه میشود.
اگر قصد خرید فرشینهٔ دستبافت دارید یا به دنبال محصولی اصیل، بادوام و شکیل برای خانهٔ خود هستید، مجموعهٔ فرشینهٔ نازگل بهترین پیشنهاد برای شماست.
در فرشینهٔ نازگل تمامی محصولات با ضمانت اصالت، الیاف باکیفیت و رنگ طبیعی ارائه میشوند. همچنین مشاورهٔ رایگان برای نگهداری و انتخاب محصول مناسب نیز در اختیار خریداران قرار میگیرد.
برای مشاهدهٔ مدلها، دریافت مشاوره و ثبت سفارش، همین حالا به فرشینهٔ نازگل پیام دهید.




